sery

Treść

BARBARA SŁUSZKIEWICZ
III. OKRES MIĘDZYWOJENNY 1918 - 1939
1.ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI
Odzyskaniu niepodległości i powstaniu II Rzeczypospolitej towarzyszyły liczne patriotyczne uroczystości narodowe, wiece i zgromadzenia. Wiec taki odbyt się w Szaflarach 10 listopada 1918 r. Przedstawiciele miejscowej gminy, obejmującej 8 wsi, złożyli patriotyczne ślubowanie "Ojczyźnie - Polsce". Wzięło w nim udział kilkaset osób. Do zebranych przemawiał rotmistrz Mariusz Zaruski, późniejszy generał i współtwórca Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Jan Tadeusz Dziedzic, profesor gimnazjum nowotarskiego i delegat Powiatowej Organizacji Narodowej w Nowym Targu.
Manifestacja ta połączona była z zawieszeniem dzwonów przed miejscowym kościołem parafialnym, ukrytych w czasie wojny celem uchronienia ich przed rekwizycją. Kazanie wygłosił ks. proboszcz Maurycy Rottermund. Odbyła się też defilada policji i straży pożarnej w liczbie 120 mężczyzn. Ludność złożyła dar na rzecz Komitetu Powiatowej Organizacji Narodowej w kwocie 192 koron i 48 halerzy. Pieniądze te uzyskano ze sprzedaży kokardek o barwach narodowych. Zajmowały się tym Ludwina Kalatówna i Agnieszka Kopińska.
Miejscowe władze angażowały się w wydarzenia polityczne dotyczące spraw polskich. Wyrazem tego są protokoły rady gminnej. Między innymi na jej posiedzeniu 9 marca 1919 r. podniesiono sprawę uznania Gdańska za polski port i omawiano sprawy związane z przebiegiem plebiscytu na Śląsku, Warmii i Mazurach. Przedmiotem jej zainteresowań był również przebieg powstań śląskich. Na plebiscyt górnośląski gmina Szaflary przekazała w 1920 r. 710 marek polskich.
Organizowano też składki pieniężne na dar narodowy "Odrodzenie", w czym czynny 81 udział wzięli m.in. marszałek powiatu hrabia Jerzy Uznański, właściciel miejscowych dóbr. Przekazał on na ten cel 2000 marek polskich, a Kółko Rolnicze w Szaflarach ofiarowało 10.000 marek polskich.
Hrabia Jerzy Uznański, działając w imieniu Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Targu, dokonał 7 marca 1920 r. zaślubin Podhala z morzem, poprzez symboliczne zanurzenie pierścienia w miejscu połączenia potoku Kowaniec z rzeką Dunajec.
2. LUDNOŚĆ
I wojna światowa przyczyniła się do obniżenia stanu zaludnienia wsi. W latach 1910 1921 poza jej granicami przebywały czasowo 54 osoby, a 1 udała się na emigrację stałą. Liczby te jednak stopniowo malały. Ożywiła się produkcja rolna, zwierzęca, rzemieślnicza. ruch turystyczno-wczasowy i budowlany, zapewniające coraz większej liczbie mieszkańców źródła utrzymania.
Niewielka liczba mężczyzn nie powróciła z wojny z powodu internowania, m. in. legioniści J.Gacek i Wojciech Bandyk. Przebywali oni w obozie dla internowanych w Bustya-Haza na Węgrzech. Wieś zebrała 98 koron na potrzeby internowanych legionistów.
Z upływem lat wzrastała liczba mieszkańców wsi. W 1900 r. było ich 1.069, w 1910 - 1.035, w 1921 - 1.107, a w 1931 r. - 1.309. Jej przyrost rzeczywisty mierzony w procentach przedstawiał się następująco: w latach 1900-1910 wynosił 10%, w 1910-1921 8%, a w 1921-1931 4%. Dokładniej ilustrują to dane zawarte w tabeli 1.

Autor: DW

Tagi: ser